جراح ماهی دم زرد :

جراح ماهی دم زرد Yellowtail Tang همچنین با نام جراح ماهی بنفش Purple Tang نیز شناخته می شود و دارای بدنی به رنگ بنفش تا آبی همراه با دم زرد رنگ است، همچنین در باله های کناری نیز نواحی زرد دیده می شود. این ماهی به طور رسمی ابتدا گونه ای فقط از مناطق تپه مرجانی دریای سرخ شناخته شده بود، اما اکنون این ماهی در خلیج فارس، خلیج عدن و مناطقی از آب های سریلانکا نیز یافت می شود.

این گونه در محیط زیست طبیعی خود به طور معمول انفرادی زندگی می کند، اما گاهی در نواحی جنوبی دریای سرخ به صورت گروهی نیز به چشم می خورند. جراح ماهی دم زرد در دوران بلوغ می تواند حداکثر تا 25 سانتی متر در محیط طبیعی رشد داشته باشد. 

جراح ماهی دم زرد، ماهی بسیار پر تحرکی می باشد و به فضای زیادی برای شنا کردن و صخره ها و مرجان های زیادی برای مخفی شدن و استراحت کردن در حفره ها و شکاف های آنها نیاز دارد. این جراح ماهی می تواند در گروه های بزرگ در آکواریوم های آب شور با گنجایش بالا نگهداری شود، اما؛ به شرطی که همگی آنها به صورت همزمان و یکجا به محیط آکواریوم اضافه شوند، زیرا؛ این ماهی اصولا رفتاری تهاجمی با ماهیان تازه وارد از خود نشان می دهد.

جراح ماهی دم زرد به فضای شنای زیاد، تغذیه و غذا دهی بسیار خوب و گردش آب بالا برای دسترسی به اکسیژن محلول بسیار زیاد نیاز دارد و بهتر است تعویض آب هایی با حجم کم و به صورت دوره ای بر روی آکواریوم در زمان نگهداری از این ماهی انجام شود. این ماهی به خوبی از جلبک های سبز شده در آکواریوم تغذیه می کند و گزینه بسیار مناسبی برای نگهداری در آکواریوم های مرجانی است.

جراح ماهی دم زرد Yellowtail Tang یکی از نمونه های بسیار با ارزش در میان ماهیان آب شور به دلیل رنگ ظاهری بسیار جذاب است و همچنین یکی از بهترین جراح ماهیان جهت افزودن به آکواریوم های آب شور تپه مرجانی به شمار می آید. اگر قصد نگهداری از این گونه را دارید به طور حتم نور مناسب، فضای شنای آزاد و مکان های مخفی متعدد جهت پنهان شدن را فراهم کنید. 

جهت نگهداری جراح ماهی دم زرد Yellowtail Tang به آکواریومی با حداقل گنجایش 480 لیتر یا بزرگتر به همراه صخره های زنده فراوان نیاز است. همانند بسیاری از جراح ماهیان دیگر، جراح ماهی دم زرد نیز می تواند با دیگر هم گونه های خود، به خصوص جراح ماهیانی که از لحاظ فیزیک ظاهری شبیه آن هستند (Zebrasoma) رفتار تهاجمی داشته باشد، بنابراین؛ توصیه می شود که تنها یک مورد از آنها را نگهداری کنید، اما اگر قصد نگهداری چندین جراح ماهی را دارید بهتر است که آنها را همزمان باهم به محیط جدید اضافه کنید. 

شکل ظاهری 

جراح ماهی دم زرد دارای یک بدن دایره ای شکل پهن بسیار زیبا که دارای باله های بسیار بزرگ است و زمانی که باله های پشتی و زیرین خود را باز می کند تقریبا طول و ارتفاع این ماهی برابر شده و یک دایره جداب و زیبا را شکل می دهد. بر روی زمینه آبی بنفش بسیار زیبا لکه های مشکی کوچک از ابتدای سر تا ساقه دمی پخش شده است.

در دو طرف باله ی دمی جراح ماهی دم زرد یک تیغ اسکلتی که شکل ظاهری آن دقیقا مشابه تیغ جراحی است قرار گرفته که از آن برای دفاع از خود استفاده می کند و دلیل اصلی نامگذاری این خانواده به جراح ماهیان وجود همین تیغ بر روی ساقه دمی آنها است. اصولا این تیغه به صورت برجسته و یا با یک دامنه رنگی متفاوت در تمامی ماهیان این خانواده قابل تشخیص است و در صورتی که با آن به شما ضربه ای وارد کند ممکن است برای چند ساعت بسیار دردناک باشد.

جراح ماهی دم زرد بالغ در دریا و زیستگاه طبیعی خود حداکثر می تواند تا ۲۵ سانتی متر رشد داشته باشد، اما در محیط های آکواریومی آب شور به دلایل گوناگونی، همچون؛ میزان تنوع غذایی، محیط و زیستگاه، حجم آب، گستردگی و… اصولا کوچکتر از ۲۲ سانتی متر دیده می شوند.

سطح نگهداری

جراح ماهی دم زرد یک انتخاب بسیار ایده آل جهت نگهداری در انواع آکواریوم های آب شور مختلف می باشد و نگهداری از آن در صورتی که تغذیه و شرایط آب مناسب باشد بسیار ساده و راحت است. این ماهی در صورتی که دچار سوء تغذیه شود و یا در شرایط آبی نا مناسبی قرار بگیرد به سرعت دچار بیماری خط جانبی خواهد شد.

خوشبختانه تمامی هفت ماهی خانواده Zebrasoma به خوبی به درمان های مختلف پاسخ داده و به راحتی امکان درمان آنها در صورت بهبود شرایط وجود خواهد داشت. جراح ماهی دم زرد نسبت به شرایط محیطی مثل اندازه آکواریوم، شرایط صخره ها و وضعیت چیدمان ها به غیر از شرایط آب نیز حساس است. این ماهی را می توان در آکواریوم های فقط ماهی و یا تپه مرجانی به خوبی نگهداری کرد اما دیده شده است که به برخی از گونه های خاص مرجان های LPS یا سخت با پلیپ بزرگ ممکن است آسیب وارد کند البته در شرایطی که به درستی تغذیه نشوند.

تمامی جراح ماهیان به دلیل فعالیت بالایی که دارند به میزان اکسیژن محلول در آب بسیار وابسته هستند و لازم است میزان هوا دهی و اکسیژن دهی آکواریوم مناسب باشد. در نظر گرفتن فضای بزرگ و وجود صخره های زنده با چیدمان مناسب هم بسیار اهمیت دارد به خصوص برای ماهیان بالغ. وجود صخره های زنده فراوان امکان رشد جلبک ها را فراهم کرده که می تواند بخشی از غذای طبیعی مورد نیاز این ماهی را فراهم نماید.

تمامی ماهیان خانواده جراح ماهیان از جمله ماهیان چرنده هستند و لازم است که به صورت دائم غذا با حجم مناسب برای استفاده آنها وجود داشته باشد. در صورتی که میزان و نوع غذای مناسب در اختیار این ماهیان قرار داده نشود ممکن است به سرعت بیمار شد و به خصوص دچار بیماری LLD و یا خط جانبی شوند.

وجود مکمل های غذایی مثل انواع ویتامین ها به خصوص ویتامین C می تواند باعث افزایش قدرت ایمنی بدن آنها شده و مقاومت آنها در مقابله با انواع بیماری ها را افزایش دهد. این ماهی به وجود باکتری ها در آب بسیار حساس است و وجود سیستم فیلتراسیون مناسب به همراه پروتئین اسکیمر قوی و تعویض آب بسیار کم برای نگهداری از این ماهی بسیار اهمیت دارد.

بیشتر اعضاء خانواده جراح ماهیان بسیار زیبا، رنگارنگ و فعال هستند که آنها را به عنوان پر طرفدار ترین گونه ها برای آکواریوم داران به خصوص آکواریوم داران مرجانی تبدیل کرده است. اما بیشتر این ماهی ها توانایی تولید مخاط محافظ پوستی را مشابه مابقی ماهیان ندارند که این موضوع آنها را در مقابل انواع بیماری های پوستی مثل انواع سفیدک بسیار آسیب پذیر می کند.

توصیه می شود که این ماهیان همیشه قبل از اضافه شدن به آکواریوم قرنطینه شوند زیرا در صورت مشاهده بیماری به راحتی به درمان های مختلف مثل داروهایی با پایه مس جواب داده و بعد از درمان در قرنطینه امکان اضافه کردن آنها به آکواریوم اصلی وجود خواهد داشت.

در طبیعت راس های آرایشگر به این ماهیان در دور نگه داشتن انواع انگل های پوستی کمک می کنند. اما متاسفانه نگهداری از این ماهیان در آکواریوم های کوچک با تعداد ماهی کم بسیار مشکل است. به هر صورت ماهیانی از خانواده گوبی ها و یا میگوهای کلینر می تواند به شما و ماهی شما در این امر کمک نمایند.

تکثیر و تولید مثل

تا امروزه امکان تکثیر و پرورش جراح ماهی دم زرد در محیط های بسته آکواریوم های آب شور به دلایل مختلفی، اعم از: شرایط محیطی، محدودیت در فضا، دور بودن از شرایط زیستی طبیعی و… وجود نداشته است. اما همچنین گزارش هایی مبنی بر تخم ریزی برخی از گونه های جراح ماهیان در آکواریوم های بزرگ عمومی وجود داشته که اصولا نتیجه ای در بر نداشته است.

رژیم غذایی و تغذیه 

اگرچه جراح ماهیان دم زرد Zebrasoma غذاهای گوشتی را به همراه سایر ماهیان موجود در آکواریوم خواهند خورد، اما بسیار مهم است که به آنها انواع گیاهان و جلبک های دریایی ارائه شود. این مسئله سیستم ایمنی بدن جراح ماهی دم زرد را تقویت می کند، رفتار پرخاشگرانه ی آنها را کاهش می دهد و همچنین سلامت کلی بدن آنها را نیز بهبود می بخشد.

اضافه کردن مکمل های غذایی به خصوص ویتامین C می تواند به افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن این ماهی کمک کرده و جلوی بروز بیماری هایی مثل بیماری خط جانبی در این ماهی را بگیرد. می توانید به راحتی مقادیر لازم از انواع ویتامین ها را به غذای خشک اضافه کرده و یا از ویتامین های مایع در آب آکواریوم استفاده نمایید. می توانید از کلم بروکلی، اسفناج و کدو سبز جوشیده شده و یا برگ کاهو برای تغذیه این ماهی استفاده نمایید.

جلبک های دریایی ورقه ای خشک شده را به یک تکه صخره بسته یا به کمک گیره ی مخصوص جلبک ها استفاده کرده و این روش را حداقل هفته ای 3 بار تکرار کنید. گیاهان دریایی، جلبک ها و حتی سبزیجاتی مانند؛ اسفناج یا برگه ی کاهو همگی از محصولات ایده آل هستند و استفاده از آنها بسیار آسان است. 

همچنین قابل ذکر است که این گونه از ماهیان دریایی گزینه ی بسیار خوبی برای کنترل میزان جلبک ها در آکواریوم های آب شور تپه مرجانی یا فقط ماهی هستند.

ترجمه و گردآوری شده توسط تیم ایران کورال 

منبع : liveaquaria

منبع : Encyclopedia of Life (eol.org)